Udar mózgu

Udar nie jest chorobą osób starszych i zdarza się coraz częściej u tych po 40 roku życia, a nawet młodszych. Jest śmiertelnym zagrożeniem dla pacjenta, dlatego warto wiedzieć, co robić by udaru nie mieć i jak pomóc, jeśli wystąpi.

Co to jest udar mózgu?

Udar to obumarcie jakiejś części mózgu z powodu niewystarczającego zaopatrzenia tkanek w krew. Doprowadza to do upośledzenia określnych funkcji neurologicznych. Wyróżniamy udar krwotoczny (potocznie nazywany wylewem) i udar niedokrwienny. Udar krwotoczny powstaje w wyniku uszkodzenia ściany tętnicy i wylewu krwi do okolicznych tkanek. Udar niedokrwienny to zaburzenia drożności naczynia, przepływ krwi zostaje ograniczony lub całkowicie zablokowany. Najczęstszą przyczyną jest miażdżyca tętnic mózgowych lub zator.

Liczy się każda sekunda…

W przypadku, kiedy widzimy, że coś dziwnego dzieje się z nami lub inną osobą, trzeba szybko wezwać pomoc. Szybka reakcja otoczenia, może uratować życie.

Co powinno nas zaniepokoić?

- wykrzywiona twarz, opuszczony kącik ust,

- brak czucia po jednej stronie ciała, bądź chory czuje drętwienie,

- osłabienie kończyn po jednej stronie, utrata równowagi,

- niewyraźne mówienie, osłabienie mięśni języka i garda,

- zawroty głowy, bóle głowy

- zaburzenia widzenia, niedowidzące oko, ograniczenie pole widzenia.

Jeżeli pojawi się którykolwiek z powyższych objawów, należy jak najszybciej zadzwonić po pogotowie. Bardzo ważne jest zapamiętanie, o której godzinie zaczęły się zmiany, ponieważ przy udarze niedokrwiennym do 3 godzin lub czasami do 6 godzin po rozpoczęciu udaru wprowadzą w szpitalu specjalistyczne leczenie.

Czym grozi udar?

Udar mózgu powoduje obumieranie obszarów mózgu, które są odpowiedzialne za poszczególne funkcje organizmu. Możemy przestać mówić, mieć paraliż lub może dojść do zaburzeń zdolności poznawczych. Intensywna rehabilitacja może pomóc w przywracaniu utraconej sprawności, ale czasami niektórych zmian cofnąć się nie da. Ćwiczenia fizyczne i zabiegi fizjoterapeutyczne poprawiają sprawność ruchową i ogólne samopoczucie. U chorych z niedowładem kończyn potrzebna jest nauka chodzenia, a fizjoterapeuci poprawiają też sprawność rąk. Niektórzy chorzy muszą walczyć z afazją, mają trudności w nazywaniu przedmiotów, nie pamiętają imion znajomych osób i nie potrafią właściwie budować zdań. Wtedy pomocą służy logopeda. Pokonanie trudności emocjonalnych ułatwia psychoterapia. To ciężka praca dla chorego, specjalistów i dla całej rodziny.

Dlaczego?

Czasami nie wiadomo, co było przyczyną udaru. Można jednak wskazać czynniki, które zwiększają ryzyko jego występowania. Jeśli masz kłopoty z cukrzycą, chorobami układu krążenia (wady serca, migotanie przedsionków), nadciśnieniem tętniczym, podwyższonym cholesterolem, palisz papierosy, nadużywasz alkoholu, masz migrenę i przeżywasz stres, a do tego jesteś otyły to możesz mieć kłopoty.

 Jak się zabezpieczyć?

Najlepszym sposobem zapobiegania udarowi jest stosowanie zdrowej diety, regularne ćwiczenia, oraz unikanie palenia papierosów i ograniczenie picia alkoholu. Zazwyczaj zaleca się dietę niskotłuszczową i bogatą w błonnik. Duże ilości owoców i warzyw oraz produkty pełnoziarniste. Trzeba również zdecydowanie ograniczyć spożywanie soli.

No i oczywiście aktywność fizyczna. Takie zmiany pomogą uniknąć miażdżycy, wysokiego ciśnienia krwi i wysokiego poziomu cholesterolu. Warto o tym pamiętać, że nadwaga zwiększa ryzyko udaru mózgu o 30 %.

Powinno się również przeprowadzać badania okresowe i być pod kontrolą lekarza rodzinnego. Wczesne wykrywanie problemu i skuteczne zapobieganie to podstawa.

Liczy się głos wsparcia

Udar zmienia życie. Spośród osób, które przeżyją około 20% chorych wymaga stałej opieki, 30% osób wymaga pomocy w niektórych czynnościach, a 50% wraca do pełnej sprawności. Rehabilitacja po udarze mózgu jest procesem skomplikowanym i długotrwałym. Oprócz fizjoterapii i logopedii, ogromnie istotna jest pomoc psychologa, który pomoże przywrócić radość z życia, a także poczucie niezależności, aby pacjent nie czuł się ciężarem dla bliskich. Chory powinien nauczyć się radzić sobie ze stresem, a przede wszystkim odnaleźć się w życiu rodzinnym, osobistym i społecznym.

Bardzo ważna jest nasza pomoc, choć SMS ze słowami, które dadzą siłę do walki. Człowiek, który zachoruje, czeka na nasz głos wsparcia.

Sylwia Skulimowska

Redakcja mojaWieś